آنچه پدر و مادران کم تجربه باید بدانند

پس از ۹ ماه انتظار، وجود او در عالم هستی امکان یافته و فضای خانه را شیرین و دل انگیز ساخته است. سلامت او بیش از هر چیز دیگری ذهن پدر و مادر کم تجربه را به خود مشغول می کند.در این میان، هر آشنایی می خواهد آنها را راهنمایی کند و این مساله، اضطراب والدین را بیشتر خواهد کرد. اگر بدانیم در هر موقعیتی اقدام درست چیست و چه باید کرد، مسلما دل نگرانی های ما در مورد نوزاد نو رسیده بسیار کمتر خواهد شد.

پس از ۹ ماه انتظار، وجود او در عالم هستی امکان یافته و فضای خانه را شیرین و دل انگیز ساخته است. سلامت او بیش از هر چیز دیگری ذهن پدر و مادر کم تجربه را به خود مشغول می کند.در این میان، هر آشنایی می خواهد آنها را راهنمایی کند و این مساله، اضطراب والدین را بیشتر خواهد کرد. اگر بدانیم در هر موقعیتی اقدام درست چیست و چه باید کرد، مسلما دل نگرانی های ما در مورد نوزاد نو رسیده بسیار کمتر خواهد شد.

● بندناف، کانال ارتباطی مادر و جنین است

در دوران جنینی بند ناف ارتباط خونی بین بدن مادر و بدن جنین را برقرار می کند و از طریق این ارتباط، مواد غذایی به بدن جنین رسیده و دفع مواد زائد صورت می گیرد، اما پس از تولد، بند ناف قطع می گردد. بقایای بند ناف بر جای مانده، تا ۲۱ روز پس از تولد خود به خود خواهد افتاد و اصلا نباید آن را دستکاری کرد. از آنجا که این کانال ارتباطی از رگ های خونی تشکیل شده است، با قطع آن در روزهای اول، ممکن است یک تا دو قطره خون از محل بند ناف خارج گردد که این امر طبیعی است، اما خونریزی بیش از این مقدار و به صورت مکرر باید حتما مورد بررسی قرار گیرد. این کانال ارتباطی در روزهای اول تولد راه مناسبی جهت انتقال عفونت به بدن نوزاد است. عفونت بند ناف، خود را به صورت قرمزی در محل بند ناف نشان می دهد، حتی امکان دارد این قسمت دچار سفتی یا خروج چرک شود. در این موارد حتما باید با پزشک مشورت کرد. برای کاهش خطر عفونت، بند ناف را خشک نگه دارید و از پوشاندن بند ناف خودداری کنید. در این شرایط نباید بند ناف را در پوشک قرار داد، زیرا پوشاندن بند ناف موجب مرطوب ماندن آن و تماس ادرار و مدفوع با بند ناف و بالا رفتن خطر عفونت می گردد.

● تغییر مزاج نوزاد را نادیده نگیرید

بهترین زمان تغذیه نوزاد همان نیم ساعت نخست تولد است. امروزه پزشکان سفارش می کنند که نوزاد از بدو تولد در اطاق مادر نگهداری شود. دفعات شیردهی نیز با توجه به تقاضای نوزاد صورت گیرد همچنین شیردهی در شب نیز باید انجام شود؛ چرا که این مساله سبب افزایش شیر مادر می گردد. افزایش شیر مادر وابسته به افزایش مکیدن نوزاد است و اگر شیر خشک ، پستانک، شیشه و غیره به نوزاد بدهیم، مکیدن سینه مادر توسط نوزاد ضعیف تر گردیده، لذا ترشح شیر نیز کم می گردد. نوزادان در ابتدای تولد معمولا دچار استفراغ می شوند. این استفراغ چنانچه با کاهش وزن همراه نباشد با گذشت زمان برطرف می شود، اما استفراغی که با درد شکمی، سردرد، تب یا اسهال همراه گردد و مکرر اتفاق بیفتد می تواند نشانه مهمی باشد، اما از نکات مهم آن است که در هنگام استفراغ باید از دادن دارو به نوزاد خودداری کرد. مساله مهم دیگری که معمولا در مادران ایجاد نگرانی می کند اسهال نوزاد است و غالبا والدین با ترس از اسهال نوزاد روبه رو هستند.

نوزاد در روزهای اول پس از تولد مدفوع تیره و چسبناک دارد. در روزهای بعدی با خوردن شیر مادر، مدفوع به رنگ زرد گاهی مایل به سبز می شود، اما در کودکانی که شیر خشک می خورند مدفوع سفت تر و قهوه ای تر خواهد بود. اسهال به صورت تغییر در دفعات دفع و قوام خود را نشان می دهد.

عدم استفاده از بطری شیر و پستانک در جلوگیری از وقوع اسهال موثر است. رعایت اصول بهداشتی و شستن دست ها نیز می تواند بروز اسهال را کاهش دهد. چنانچه اسهال یا استفراغ نوزاد با خوب شیر نخوردن و کاهش حجم ادرار همراه باشد یا خون در مدفوع نوزاد دیده شود، باید مورد بررسی قرار گیرد، اما در صورت بروز اسهال به هیچ عنوان شیر مادر نباید قطع گردد و دفعات شیر دادن می بایست افزایش یابد و از محلول ORS نیز تحت نظر پزشک استفاده گردد.

● تب نوزاد مهم است

بسیاری از افراد، تب نوزاد را در روزهای نخستین، امری طبیعی تلقی می کنند، اما واقعیت چیز دیگری است. به عنوان یک اصل این نکته را از یاد نبرید که هر نوع افزایش یا کاهش درجه حرارت بدن نوزاد بسیار مهم است و نباید از کنار آن به راحتی گذشت. از همه مهم تر، هر نوع تب را در نوزاد خودسرانه درمان نکنید.

اگر نوزاد تب دارد، باید در تمامی بدن وی به دنبال عفونت گشت. به همین دلیل پزشکان در هر نوع تبی، از خون، ادرار، ترشحات بند ناف و ... نوزاد نمونه می گیرند و به آزمایشگاه می فرستند. بستری شدن نوزاد در بیمارستان در این شرایط ،امری بسیار حیاتی می باشد، زیرا اگر نوزاد عفونت خونی داشته باشد، در کوتاه ترین زمان وی را از پا درمی آورد.

در بسیاری از موارد، ذات الریه علت تب نوزاد است که در این مواقع، نوزاد علاوه بر تب دچار علایم دیگری است که از مهم ترین آنها می توان به تنفس های صدادار و تند، تو کشیده شدن عضلات بین دنده ای، منقبض شدن عضلات گردنی و خس خس سینه اشاره کرد. اگرچه بیش از نیمی از نوزادان در بدو تولد کاهش دما را تجربه می کنند، اما تکرار این موضوع در روزهای پس از تولد خطرناک است. نوزادان در مقایسه با بالغین به راحتی حرارت بدن خود را از دست می دهند. علت این امر بزرگ تر بودن سر نوزاد در مقایسه با کل بدن و همچنین کم بودن چربی زیر پوست او و بیشتر بودن سطح بدن است. ۷۵ درصد حرارت بدن نوزاد از طریق سر اتلاف می شود. از این رو دمای اتاق نوزاد حتما باید مورد توجه قرار گیرد و بین ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد تنظیم شود. یکی از علل مهم مرگ نوزادان، کاهش دمای بدن است که "هیپوترمی" گفته می شود. اگرچه بیش از ۵۰ درصد نوزادان در بدو تولد کاهش دما را تجربه می کنند، اما تکرار این موضوع در روزهای پس از تولد خطرناک است. هیپوترمی موجب افزایش سوخت و ساز در بدن نوزاد می شود و نیاز به اکسیژن را بیشتر می کند و این مساله موجب تنگی نفس در نوزاد می گردد. از طرفی عوارض این کاهش دمای بدن، خود را به صورت بی حالی، سردی پوست، اجتناب از شیر خوردن، کاهش تحرک و افزایش خطر عفونت نشان می دهد. در ضمن بالا بودن دمای بدن نوزاد بالاتر از ۳۹ درجه که تب تلقی می شود، از علایم عفونت است و چنانچه با بیقراری یا خوب شیر نخوردن و بی حالی نوزاد همراه باشد، از نشانه های بسیار خطرناک می باشد.
  
 
 
   منبع:نسل فردا / راسخون